Atık Yönetimi

Atık Yönetimi atığın kaynağında azaltılması, özelliğine göre ayrılması, toplanması, geçici depolanması, ara depolanması, geri kazanılması, taşınması, bertarafı ve bertaraf işlemleri sonrası kontrolü ve benzeri işlemleri içeren bir yönetim biçimidir.

Atık yönetimi; tıbbi, evsel ve tehlikeli veya tehlikesiz atıkların minimizasyonu, kaynak arama ayrı toplama, gerektiğinde depolama oluşturulan atıkların merkezlerine aktarılması, atık işleme, bertaraf, geri dönüşüm, geri kazanmak ve kapatma işlemi ile bertaraf tesisleri, kapatma bakım yönetim biçiminde izleme ve kontrol işlemleridir.

Uluslararası alanda kabul gören yaklaşım olan “Entegre Atık Yönetimi” benimsenilen bir yöntem olmuştur.

Entegre atık yönetiminde, atık yönetiminin öğelerini bir bütün olarak değerlendirilerek hem çevresel hem de ekonomik açıdan sürdürebilirliğin sağlanması hedeflenir. Bu çerçevede, atık yönetiminin sadece bir tek atık türüne veya bir tek kaynağa yönelik olması beklenmez.

Tehlikeli Atık Nedir?

Kanserojen, toksik, patlayıcı, tutuşabilen, korozif, tahriş edici vb. özelliklerinden dolayı insan sağlığı ve çevre bakımından risk teşkil eden atıklara tehlikeli atık denir.

Tehlikeli atıklar; bileşiminde insan sağlığı ve çevre için tehlikeli olan ve zararlılık potansiyeli taşıyan maddeleri içeren, maden ve petrol üretiminden, tarımdan, endüstriden, evsel faaliyetlerden, arıtılmış veya arıtılmamış çamurlardan kaynaklanan atıklardır.

• Bir atığın tehlikeli olup olmadığına karar vermede esas alınan ölçütler:
• Atığın bileşimi
• Atık içindeki bileşenlerin miktarları
• Atık içindeki bileşenlerin kimyasal reaktifleri
• Atığın fiziksel durumu
• Atığın çevredeki etkileri ve kalıcılığı, şeklinde özetlenebilir.

Belli başlı tehlikeli atık örnekleri aşağıda belirtilmiştir:

• Tehlikeli madde ile kontamine olmuş ambalajlar (boya kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri vb.)
• Tehlikeli madde ile pislenmiş bez, eldiven, üstübü gibi atıklar
• Boya ve vernik kalıntıları
• Organik solventler
• Eski piller ve aküler,
• Metallerin mekanik olarak işlenmesi esnasında oluşan ve yağ bulaşmış atıklar (yağlımetal talaşları, metalik çamurlar vb.)
• Flüoresan lambalar
• Pestisitler
• Asbest içeren maddeler
• Filtre tozları
• Siyanür içeren sertleştirme tuzları
• Metal içeren boya ve fosfat çamuru
• Yağ içeren kablo atıkları
• Fotoğrafçılık endüstrisinden kaynaklanan film banyo suları

Tehlikeli Atıkların Sınıflandırılması

• Tehlikeli atıkların sınıflandırılmasında tehlike derecesi, kaynağına göre, yanıcı, parlayıcı, korozif, reaktif, zehirli olma özelliklerine göre sınıflandırılır.
• Atıklar fiziksel durumuna göre katı, çamurumsu, toz, sıvı, gaz, yanabilir ve yanamaz şeklinde de sınıflandırılabilir.